Wat is vrouwelijk ondernemerschap eigenlijk?
Ik vind mijn persoon niet zo belangrijk. Mannen hebben een veel groter ego. Ik vind mijn mensen belangrijker. Mijn rol is faciliterend. Ik moet ervoor zorgen dat mijn mensen hun werk goed kunnen doen, dat zij de buit binnen kunnen halen. Daardoor krijg je een soort familiegevoel. Mensen voelen zich dan comfortabel en kunnen excelleren.
Was het vanzelfsprekend dat u in het familiebedrijf ging werken?
Ik vond het altijd al heel erg leuk om hier te zijn, maar ik heb wel eerst met de gedachte gespeeld iets anders te gaan doen. Ik ging rechten studeren, want de advocatuur sprak me ook wel aan. Tijdens mijn studie hadden we weleens carrièredagen. Dan vertelden mensen over het soort werk wat ze deden. Toen dacht ik: wil ik dit wel? Ik kan niet iets gemiddeld doen, dat zit niet in mijn aard. Ik ga altijd voor uitersten. Ik voelde dat ik van de advocatuur niet gelukkig ging worden. Ik denk dat ik daarmee mezelf voor een midlife-crisis heb behoed.
Is het nog altijd nodig om vrouwelijk ondernemerschap te promoten?
Jazeker. In mijn bedrijf is 90 procent vrouw. Veel vrouwen met een hbo-opleiding of hoger, maar toch hebben te weinig vrouwen ambitie. Te weinig vrouwen hebben een droom die ze willen najagen.
Waar komt dat door?
Vrouwen laten zich heel erg afleiden door omgevingsfactoren. Wat zouden anderen ervan denken, of ervan zeggen? Dat leidt af van het doel, van de droom. Ze missen focus. Maar dan moeten ze wel een droom hebben. Ik doe hier altijd zelf de eindgesprekken bij sollicitaties. Bij zo’n slotgesprek vraag ik altijd naar de droom van een sollicitant. Het komt zelden voor dat daar een duidelijk antwoord op volgt.
Dat ligt aan vrouwen zelf?
Ja, maar daarom zie ik het ook als mijn missie om jonge meisjes op de middelbare school te beïnvloeden. Als zij een profiel moeten kiezen wil ik ze stimuleren om te dromen van een carrière als ondernemer. Dat is een mooi vak namelijk, het heeft mij veel gebracht.
Het ligt dus niet aan de maatschappij? U ben niet voor quota of iets dergelijks?
Het moet vanuit de vrouwen zelf komen. Er zijn toch ook vrouwelijke topsporters? Dat hoeft niet gestimuleerd te worden, maar dit dan wel? Positieve discriminatie helpt niet, en doet geen recht aan de capaciteiten van vrouwen. Het moet intrinsiek vanuit vrouwen zelf komen.
Wat kunnen jonge meisjes op school van u leren?
Focus krijgen. Mijn motto is ’durf doen en doorzetten’. Er zijn altijd redenen om iets niet te doen, maar doe het gewoon. Dat is mijn boodschap. Vrouwen en jonge meisjes moeten groot denken, lef hebben.
Kunnen mannen ook iets van u leren?
Minder hanengedrag, minder uiterlijk vertoon. Ik ben drie jaar lang bestuurslid geweest van Jong Management van werkgeversorganisatie VNO-NCW. Dat zit ook vol met mannen, er zitten eigenlijk veel te weinig vrouwen bij. En dan zie je al die jongetjes met hun mooie schoentjes en hun mooie autootjes. Toen dacht ik wel: komt tijd, komt raad. Lullen jullie maar allemaal lekker.
Het bedrijf loopt goed, zaken staan op de rit. Heeft u nooit het idee: ik ga iets anders doen?
Ik heb inderdaad weinig te wensen op dit moment, maar ik heb wel een nieuwe droom. Ik wil de eerste vrouwelijk coach in de eredivisie worden. Van een mannenteam, voor de duidelijkheid. Sinds 2012 zit ik elke twee weken op de tribune bij AZ. Aanvankelijk voor het zakelijk netwerk – ik wist niks van voetbal. Inmiddels ben ik groot fan. Kijk, ik ben hier in het bedrijf natuurlijk ook een soort coach. Mijn mensen zijn geen voetballers die tonnen verdienen en verveeld op een veld staan, maar het lijkt me heel uitdagend om cohesie te krijgen in zo’n groep.
Hoe zou u dat doen dan?
Ik let als vrouw heel erg op bodylanguage. Wat stralen mensen uit? Dat doe ik ook met zakendoen, veel op gevoel en intuïtie. Daar kan je heel veel uit lezen en mee doen. En ook veel motiveren. De voetbalwereld is te veel een mannenwereld. Te veel haantjes. De mannen waarmee ik op de tribune zit kennen mijn ambitie nog niet. (Lachend) Ze nemen mij ook niet heel serieus als gesprekspartner, als het over voetbal gaat. Maar dat gaat nog wel veranderen.
Is het een haalbare kaart dan?
Ik geef mezelf tien jaar. Is het een haalbare kaart dat ik zakenvrouw zou worden? Het is me gelukt. Nu ben ik zakenvrouw van het jaar 2017. Als je een droom maar visualiseert, dan kan veel.
Over de Zakenvrouw van het Jaar
Sinds 1981 wordt jaarlijks een Zakenvrouw van het Jaar aangewezen, als ambassadeur van het ’vrouwelijke ondernemerschap’. De Zakenvrouw van het Jaar is altijd een topvrouw van een succesvol bedrijf.
Jan Doets America Tours is een reisbureau gespecialiseerd in op maat gemaakte reizen door Amerika. Reisorganisaties hebben het moeilijk, met de economische crisis nog vers in het geheugen. Jan Doets heeft daar ’eigenlijk geen last van gehad’, zegt Elske Doets. Het geheim? „Investeren in technologie, zonder het menselijke aspect uit het oog te verliezen”, aldus de Zakenvrouw van het Jaar 2017.